શ્રી કૃષ્ણયજુર્વેદીય કૈવલ્યોપનિષત


સહ નાવવતુ | સહ નૌ ભુનક્તુ | સહ વીર્યં કરવાવહૈ |
તેજસ્વિ નાવધીતમસ્તુ મા વિદ્વિષાવહૈ ||
ૐ શાન્તિઃ શાન્તિઃ શાન્તિઃ ||

ૐ અથાશ્વલાયનો ભગવન્તં પરમેષ્ઠિનં પરિસમેત્યોવાચ ||૧||

અધીહિ ભગવો બ્રહ્મવિદ્યાં વરિષ્ઠાં સદા સદ્ભિઃ સેવ્યમાનાં નિગૂઢાં |
યયાઅચિરાત સર્વપાપં વ્યપોહ્ય પરાત્પરં પુરુષં યાતિ વિદ્વાન || ૨ ||

તસ્મૈ સ હોવાચ પિતામહશ્ચ શ્રદ્ધાભક્તિધ્યાનયોગાદવેહિ || ૩ ||

ન કર્મણા ન પ્રજયા ન ધનેન ત્યાગેનૈકે અમૃતત્વમાનશુઃ || ૪ ||

પરેણ નાકં નિહિતં ગુહાયાં વિભ્રાજતે યદ્યતયો વિશન્તિ || ૫ ||

વેદાન્તવિજ્ઞાનસુનિશ્ચિતાર્થાઃ સંન્યાસયોગાદ્યતયઃ શુદ્ધસત્વાઃ |
તે બ્રહ્મલોકેષુ પરાન્ત્કાલે પરામૃતાત્પરિમુચ્યન્તિ સર્વે || ૬ ||

વિવિક્તદેશે ચ સુખાસનસ્થઃ શુદ્ધિઃ સમગ્રીવશિરઃશરીરઃ |
અત્યાશ્રમસ્થઃ સકલેન્દ્રિયાણિ નિરુધ્ય ભક્ત્યા સ્વગુરું પ્રણમ્ય || ૭ ||

હ્રત્પુણ્ડરીકં વિરજં વિશુદ્ધં વિચિન્ત્ય મધ્યે વિશદં વિશોકં |
અચિન્ત્યમવ્યક્તમનન્તરુપં શિવં પ્રશાન્તમમૃતં બ્રહ્મયોનિમ || ૮ ||

તમાદિમધ્યાન્તવિહીનમેકં વિભું ચિદાનન્દમરુપમદ્ભુતં |
ઉમાસહાયં પરમેશ્વરં પ્રભું ત્રિલોચનં નીલકણ્ઠં પ્રશાન્તં || ૯ ||

ધ્યાત્વા મુનિર્ગચ્છતિ ભૂતયોનિં સમસ્તસાક્ષિણં તમસઃ પરસ્તાત |
સ બ્રહ્મા સ શિવઃ સ ઈન્દ્રઃ સોઅક્ષરઃ પરમઃ સ્વરાટ || ૧૦ ||

સ એવ વિષ્ણુઃ સ પ્રાણઃ સ કાલાગ્નિઃ સ ચન્દ્રમાઃ |
સ એવ સર્વં યદ્ભૂતં યચ્ચ ભાવ્યં સનાતનં જ્ઞાત્વા તં મૃત્યુમત્યેતિ નાન્યઃ પન્થા વિમુક્તયે || ૧૧ ||

સર્વભૂતસ્થમાત્માનં સર્વભૂતાનિ ચાત્મનિ |
સમ્પશ્યન્બ્રહ્મ પરમં યાતિ નાન્યેન હેતુના || ૧૨ ||

આત્માનમરણિં કૃત્વા પ્રણવં ચોત્તરારણિં |
જ્ઞાનનિર્મથનાભ્યાસાત્પાશં દહતિ પણ્ડિતઃ || ૧૩ ||

સ એવ માયાપરિમોહિતાત્મા શરીરમાસ્થાય કરોતિ સર્વં |
સ્ત્રિયાન્નપાનાદિવિચિત્રભોગૈઃ સ એવ જાગ્રત્પરિતૃપ્તિમેતિ || ૧૪ ||

સ્વપ્ને સ જીવઃ સુખદુઃખભોક્તા સ્વમાયયા કલ્પિતવિશ્વલોકે |
સુષુપ્તિકાલે સકલે વિલીને તમો અભિભૂતઃ સુખરુપમેતિ || ૧૫ ||

પુનશ્ચ જન્માન્તરકર્મયોગાત્સ એવ જીવઃ સ્વપિતિ પ્રબુદ્ધઃ |
પુરત્રયે ક્રીડતિ યશ્ચ જીવસ્તતસ્તુ જાતમ સકલં વિચિત્રં || ૧૬ ||

આધારમાનન્દમખણ્ડબોધં યસ્મિન લયં યાતિ પુરત્રયં ચ || ૧૭ ||

એતસ્માજ્જાયતે પ્રાણો મનઃ સર્વેન્દ્રિયાણિ ચ |
ખં વાયુર્જ્યોતિરાપશ્ચ પૃથિવી વિશ્વસ્ય ધારિણી || ૧૮ ||

યત્પરં બ્રહ્મ સર્વાત્મા વિશ્વસ્યાયતનં મહત |
સૂક્ષ્માતસુક્ષ્મતરં નિત્યં તત્ત્વમેવ ત્વમેવ તત || ૧૯ ||

જાગ્રત્સ્વપ્નસુષુપ્ત્યાદિપ્રપંચં યત્પ્રકાશતે |
તદબ્રહ્માહમિતિ જ્ઞાત્વા સર્વબન્ધૈઃ પ્રમુચ્યતે || ૨૦ ||

ત્રિષુ ધામસુ યદ્ભોગ્યં ભોક્તા ભોગશ્ચ યદ્ભવેત |
તેભ્યો વિલક્ષણઃ સાક્ષી ચિન્માત્રોઅહં સદાશિવઃ || ૨૧ ||

મય્યેવ સકલં જાતં મયિ સર્વં પ્રતિષ્ઠિતં |
મયિ સર્વં લયં યાતિ તદબ્રહ્માદ્વયમસ્મ્યહં || ૨૨ ||

અણોરણીયાનહમેવ તદ્વન્મહાનહં વિશ્વમિદં વિચિત્રં |
પુરાતનોઅહં પુરુષોઅહમીશો હિરણ્મયોઅહં શિવરુપમસ્મિ || ૨૩ ||

અપાણિપાદોઅહમચિન્ત્યશક્તિઃ પશ્યામ્યચક્ષુઃ સ શૃણોમ્યકર્ણઃ |
અહં વિજાનામિ વિવિક્તરુપો ન ચાસ્તિ વેત્ત મમ ચિત્સદાહં || ૨૪ ||

વેદૈરનેકૈરહમેવ વેદ્યો વેદાન્તકૃદ્વેદવિદેવ ચાહં || ૨૫ ||

ન પુણ્યપાપે મમ નાસ્તિ નાશો ન જન્મદેહેન્દ્રિયબુદ્ધિરસ્તિ |
ન ભૂમિરાપો મમ વન્હિરસ્તિ ન ચાનિલોમેઅસ્તિ ન ચામ્બરં ચ || ૨૬ ||

એવં વિદિત્વા પરમાત્મરુપં ગુહાશયં નિષ્કલમદ્વિતીયં |
સમસ્તસાક્ષિં સદસદ્વિહીનં પ્રયાતિ શુદ્ધં પરમાત્મરુપં || ૨૭ ||

યઃ શતરુદ્રિયમધીતે સોઅગ્નિપૂતો ભવતિ સ વાયુપૂતો ભવતિ સુરાપાનાત્પૂતો ભવતિ બ્રહ્મહત્યાયાઃ પૂતો ભવતિ સુવર્ણસ્તેયાત્પૂતો ભવતિ કૃત્યાકૃત્યાત્પૂતો ભવતિ |
તસ્માદવિમુક્તમાશ્રિતો ભવત્યત્યાશ્રમી સર્વદા સકૃદ્વા જપેત |
અનેન જ્ઞાનમાપ્નોતિ સંસારાર્ણવનાશનં |
તસ્માદેવં વિદિત્વૈનં કૈવલ્યં ફલમશ્નુતે કૈવલ્યં ફલમશ્નુત ઈતિ || ૨૮ ||

ઈતિ શ્રીકૃષ્ણાયજુર્વેદીય કૈવલ્યોપનિષત્સમાપ્તા ||


સહ નાવવતુ | સહ નૌ ભુનક્તુ | સહ વીર્યં કરવાવહૈ |
તેજસ્વિ નાવધીતમસ્તુ મા વિદ્વિષાવહૈ ||
ૐ શાન્તિઃ શાન્તિઃ શાન્તિઃ ||

Categories: ઉપનિષદ | Leave a comment

Post navigation

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s

Create a free website or blog at WordPress.com.

%d bloggers like this: