Posts Tagged With: માણસ

માણસ એટલે માન્યતાનું પુતળું

Man, મનુષ્ય, માનવી, માણસ એ શું છે? જેમાં મન મુખ્ય છે તે Man. પ્રત્યેક મનુષ્યને મન છે, અને આ મન માન્યતાઓથી ભરેલું પડ્યું છે. જુદા જુદા મનુષ્યો જુદી જુદી માન્યતાઓ ધરાવે છે. જોવાની ખુબી એ છે કે પ્રત્યેક મનુષ્ય એમ માને છે કે મારી માન્યતા સાચી છે અને આખું જગત મારી માન્યતા પ્રમાણે જ ચાલે છે.

આપણે ભગવદ ગીતાનો જ દાખલો લઈએ. જેટલા ભાષ્યકારો એટલા ભાષ્યો. હવે તેમાં આધુનીક કહેવાતા મનોવૈજ્ઞાનીક પણ ઉમેરાયા છે અને ભવીષ્યમાં યે પ્રત્યેક મનુષ્ય જ્યારે ભગવદગીતા વાચશે ત્યારે તેના અર્થો તેની માન્યતા મુજબ કરશે. સામાન્ય મનુષ્યો પ્રત્યેક બાબતને પોતાની માન્યતા અનુરુપ જોવા ઈચ્છે છે અને પ્રત્યેક ઘટનાના અર્થઘટન તેમની માન્યતા પ્રમાણે કરશે એટલે કે સામાન્ય મનુષ્યો “જેવી દૃષ્ટી તેવી સૃષ્ટી” પ્રમાણે જીવતા હોય છે.

સત્યના શોધકો કોઈની કે પોતાની માન્યતા પ્રમાણે જીવતા નથી હોતા તે જગતના શોધાયેલા અને હવે પછી શોધાનારા સત્યો અને તથ્યોની યથાર્થતા પોતાની વિવેક બુદ્ધીની એરણ પર ચકાસે છે અને છેવટે તેની બુદ્ધી અને અનુભુતીને પ્રમાણ ગણીને જગતને મુલવે છે. તેવા માનવો વિશિષ્ટ વ્યક્તિ તરીકે પંકાય છે અને પંકાયેલા ન હોય તો યે વિશિષ્ટ હોય છે. તેવા માણસો માટેની જગતને જોવાની દૃષ્ટી “સૃષ્ટી તેવી દૃષ્ટી” જેવી હોય છે.

Categories: ચિંતન, ભગવદ ગીતા, વિચાર વિમર્શ | Tags: , , , , , | 4 Comments

અભ્યર્થના

હે પ્રભુ !

મારે એવા કવિ નથી બનવું – કે જે શબ્દની તોડ જોડ અને લાગણીઓની છોળ વચ્ચે ખરેખર જીવવાનું ન જાણતો હોય.

મારે એવા ડોક્ટર નથી બનવું – જેને દર્દીના દર્દ કરતાં પોતાના એશ આરામની અને પરિવારની ચિંતા વધારે હોય.

મારે એવા એંજીનીયર નથી બનવું – કે જે પોતાનું ઘર મોટું કરવા અને સુખ સાહ્યબી વધારવા નબળા પુલો અને રસ્તાઓ બનાવીને અનેકનું અહિત કરવા સહેજે તૈયાર થઈ જાય.

મારે એવા રક્ષક નથી બનવું – કે જેને નાગરીકોની રક્ષા કરવાને બદલે નાગરીકોને હેરાન પરેશાન કરવામાં સહેજ પણ સંકોચ ન થતો હોય.

મારે એવું કશું નથી બનવું – કે જેમાં મારું જે કર્તવ્ય હોય તે પાલન કરવા કરતાં અન્ય કશું કરવું પડતું હોય.

મારો આજીવન પ્રયાસ માણસ બનવાનો રહે તો યે ઘણું. શું મને માણસ બનવા માટે આપની દિવ્ય કૃપાના આશિર્વાદ મળતા રહેશે?

Categories: ભજન / પદ / ગીત / કાવ્ય / ગઝલ | Tags: , , , | 2 Comments

આજનું ચિંતન – આગંતુક

કુદરત તેના કોઈ પણ સર્જનના કોપી-રાઈટ લેતી નથી. માણસનો દિકરો કુદરતે કરેલા સર્જનના ફોટોગ્રાફ્સના પણ કોપી-રાઈટ લે છે.

Categories: ચિંતન | Tags: , , , | Leave a comment

માણસ છે, બિઝનેસ કરે છે – કૃષ્ણ દવે

પતંગિયાની પાંખો છાપે, માણસ છે, બિઝનેસ કરે છે.
ઝાકળ પણ પાઉચમાં આપે, માણસ છે, બિઝનેસ કરે છે.

અજવાળાનો સ્ટોક કરીને, સૂરજને પણ બ્લોક કરીને,
પોતે તડકો થઈને વ્યાપે, માણસ છે, બિઝનેસ કરે છે.

સંબંધોની ફાઈલ રાખી ને ચહેરા પર સ્માઈલ રાખી,
લાગણીઓ લેસરથી કાપે, માણસ છે, બિઝનેસ કરે છે.

શબ્દ શબ્દને વાટી વાટી, અર્થોનું કેમિકલ છાંટી,
જળમાં પણ ચિનગારી ચાંપે, માણસ છે, બિઝનેસ કરે છે.

કલરવને પણ ટેપ કરીને, કંઠ ઉપર પણ રેપ કરીને,
માગે તે ટહુકા આલાપે, માણસ છે, બિઝનેસ કરે છે.

ચકમક લોઢું ઘસતાં ઘસતાં, ફૂંક લગાવી હસતાં હસતાં,
જ્યાં જ્યાં સળગે ત્યાં ત્યાં તાપે, માણસ છે, બિઝનેસ કરે છે.

પોતાનું આકાશ બતાવી, સૂરજ, તારા, ચન્દ્ર ગણાવી,
વાદળ ફૂટપટ્ટીથી માપે, માણસ છે, બિઝનેસ કરે છે.


આ જ કાવ્ય ’રીડ ગુજરાતી’ પર વાંચવા અને ખાસ તો તેના પરની ચર્ચા વાંચવા અહીં ક્લિક કરશો. અને હા ધીરે ધીરે હું ફરી પાછો મારા અસલ મીજાજ માં આવી રહ્યો છું. અચ્છા મારો અસલ મીજાજ એટલે શું તેની ઝલક મેળવવા મારા પ્રતિભાવો પણ ’રીડ ગુજરાતી’ પર વાંચશો.


Categories: ભજન / પદ / ગીત / કાવ્ય / ગઝલ | Tags: , , | 1 Comment

Blog at WordPress.com.